2024 йилнинг январь-февраль ойларида истеъмолчилар 88,5 млн метр куб табиий газ (132,7 млрд сўм) ва 77,3 млн киловатт⋅соат электр энергиясидан (қарийб 83 млрд сўм) ноқонуний фойдалангани аниқланди. Унинг натижасида 215 млрд 648 млн сўм зарар етказилган.
Ўзбекистонда сентябрь ойи давомида 111 млрд 428 млн сўмлик электр энергияси ва табиий газдан ноқонуний фойдаланиш ҳолатлари аниқланди. Бундай ҳолатларнинг энг кўпи Самарқанд, Фарғона ва Тошкент вилоятлари ҳиссасига тўғри келади.
Жиззах, Тошкент ҳамда Бухоро вилоятларида табиий газга ноқонуний уланиб олганликда гумонланаётган тадбиркорлар аниқлади. Улар жами 673,4 минг куб метр газдан руҳсатсиз фойдаланган. Оқибатда давлат ва жамият манфаатларига 545,3 млн сўм зарар етган. Ҳозирда ҳолатлар тергов остида.
Ўзбекистон Туркманистондан табиий газ импортини ошириш бўйича келишувга эришди. Уч ой ичида 1,5 млрд куб метрга яқин газ импорт қилиниши режалаштирилган, бу эса қиш мавсумида тақчилликни қоплашга ёрдам беради.
Андижонда тадбиркор тегишли ҳужжатларсиз аҳоли учун тортилган табиий газ тармоғига уланиб, яширин оҳак цехи очган. Бу вақтда у 1 млн 642 минг куб табиий газни ноқонуний сарфланган, бу 2 мингта хонадоннинг бир ойлик газига тенг.
Сешанба куни иссиқхоналари газдан узилган тадбиркорлар норозилик билдириб, Тошкентда тўпланди. «Газета.uz» мухбирининг хабар беришича, турли ҳудудларидан келган ўнлаб тадбиркорлар дастлаб президент Администрация раҳбари билан кўришишга уринган, бироқ улар Вазирлар Маҳкамасига йўналтирилган.
5 октябрь куни таъмирлаш ишлари сабаб пойтахтда Миробод, Бектемир, Чилонзор туманларининг турли ижтимоий объектлари ва ишлаб чиқариш корхоналари табиий газдан узилади. Тошкент вилоятининг айрим туманларида 45 мингга яқин аҳоли хонадонларига вақтинча табиий газ етказиб берилмайди.
Шу кунларда табиий газ истеъмолчиларига тармоқдан узилиши ҳақида SM-хабарномалар келмоқда. «Ҳудудгазтаъминот» маълум қилишича, газ ускуналарини масофадан назорат қилувчи янги дастурий таъминот ишга тушган ва унинг ёрдамида ускуналари техник назоратдан ўтмаган хонадон эгалари огоҳлантирилмоқда.
15 июлдан бошлаб Ўзбекистонда бюджет ташкилотлари, компаниялар, иссиқлик электр станциялари ва бошқа юридик шахслар учун электр энергияси ва табиий газ истеъмоли учун нархлар оширилади. Аҳоли учун тарифлар ўзгаришсиз қолдирилади. Ижтимоий меъёр ҳозирча жорий қилинмайди.
Ўзбекистонда табиий газни марказлашган тартибда харид қилиш ва сотиш, шунингдек, ягона экспортчи вазифасини бажариш учун UzGasTrade компанияси ташкил этилмоқда. Ҳозир бу билан «Ўзтрансгаз» шуғулланади. UzGasTrade устав капитали давлат бюджетидан ажратиладиган субсидия ҳисобидан шакллантирилади.
1 июлдан электр энергия ва газ истеъмоли учун нархларни «ижтимоий норма» асосида белгилаш кутилмоқда. Муҳокамага эълон қилинган ҳукумат қарори лойиҳасига кўра, амалдаги нархлар ошади. Шунингдек, белгиланган нормадан кўпроқ ишлатганлар ҳар бир қўшимча кВт соат электр энергия учун — 2 баравар, ҳар бир қўшимча куб метр газ учун эса — 5 баравар миқдорида тўлов қилади. Нархлар 2024−2025 йиллардан инфляция даражасига индексация қилинади, 2026 йилдан эса эркинлаштирилади.
Яқин кунларда энергетика соҳасини ислоҳ қилиш бўйича ҳужжат лойиҳаси жамоатчилик муҳокамасига қўйилади, дейилади Иқтисодий тараққиёт, Молия ва Энергетика вазирликлари қўшма баёнотида. 2021 йилни Ўзтрансгаз — 2,5 трлн сўм, Миллий электр тармоқлари — 2,1 трлн сўм зарар билан якунлаган, субсидиялаш сиёсати эса етарли самарани бермаяпти. Энергоресурслар бўйича қўшимча қувватларни яратиш учун эса 25 млрд доллар зарур. Шундан келиб чиқиб, энергоресурслар нархини эркинлаштириш ҳамда «ижтимоий норма» тизимини жорий этиш режалаштирилмоқда.
«Ўзбекнетгаз» томонидан Устюрт ҳудудида 5 та янги газконденсат кони очилиб, улар сони 25 тага етказилди. Мазкур ҳудуддаги умумий захиралар ҳажми 395,6 млрд куб метр табиий газ, 96 млн тонна нефть ва 14,6 млн тонна газ конденсатини ташкил қилмоқда.
Январь-март ойларида улгуржи истеъмолчилар томонидан 28 млн кубдан ортиқ табиий газ ноқонуний ишлатилгани маълум қилинди. Бу билан газ таъминоти корхоналари манфаатларига 25 млрд сўмдан ортиқ зарар етказилган.
Энергетика вазирлиги январь ойининг 25 кунида тадбиркорлар 4,9 млн куб метр ҳажмдаги табиий газдан ноқонуний фойдаланганини аниқлади. Бу 280 минг хонадоннинг бир кунлик истеъмолига тенг дегани. Етказилган зарар миқдори эса 5,5 млрд сўмни ташкил этди.
«Худудгазтаъминот» компанияси табиий газдан қарздорлик учун автоматик равишда ўчириш вақтинчалик тўхтатилганини маълум қилди.
Ўзбекистон COVID-19 пандемияси бошидан бери тўхтатилган Россияга табиий газ экспортини қайта тиклашни режа қилмаяпти. Ҳозирча газ Хитойга етказиб берилмоқда. Аввалроқ, 2025 йилга бориб табиий газ экспорти тўлиқ тўхтатилиши маълум қилинганди.
Чирчиқдаги SHIRINA PETROL ва Тошкент туманидаги CLEAN GAS SERVICE МЧЖларига қарашли автомобилларга газ тўлдириш шохобчалари 1,635 млн куб метр газдан ноқонуний фойдаланиб келгани аниқланди. Ушбу миқдордаги газ 100 мингта хонадоннинг бир кунлик истеъмолига тенг экани айтилди.
Ўзбекистон январь-октябрь ойларида Хитойга умумий қиймати 601,3 млн долларга тенг 2,6 млн тонна газ экспорт қилган. Бу Ўзбекистон 10 ой давомида экспорт қилган жами газ нархи билан деярли тенг.
Энергетика вазирлиги энергоресурсларга бўлган мавсумий талаб билан бир вақтда уларни етказиб бериш ҳажмининг ўсиши электр таъминотидаги узилишларга сабаб бўлаётганини маълум қилди. Шунингдек, чанг бўрони, сув ресурслари танқислиги, энергоресурслардан оқилона фойдаланмаслик ва тармоққа ноқонуний уланишлар электр таъминотига сезиларли таъсир кўрсатган.
Қўшимча имкониятларга эга булиш учун сайтда рўйхатдан ўтинг